BİR KAVRAM

Meliorism Nedir?

Bu sözcük sonradan türetilerek (Latince melior; daha iyi) İngilizceye kazandırılmış bir ahlak felsefesi terimi: "Dünyanın insan çabasıyla daha iyi bir yer haline getirilebileceği inancı"

Dünya daha iyiye gidiyor.
Dünya daha iyiye gitmeli bunun için insan çaba göstermeli.
Her şey daha güzel oluyor ve olacak.
Dünyada kötülükler olsa da iyilik daha ağır basar-basmalı.

Max Roser: Yoksulluk, hastalık, açlık, iklim değişikliği, savaş, varoluşsal riskler ve eşitsizlik gibi büyük küresel sorunlara odaklanan bir ekonomist ve filozof. "Our World in Data" nın kurucusu ve direktörü ve Oxford Üniversitesi'nde ekonomi alanında araştırma direktörüdür. (1983 doğumlu)

Hans Rosling: İsveçli bir doktor, akademisyen, kamu sağlığı uzmanı (1948--2017)

Arthur L. Caplan (1950 doğumlu),Biyoetik Profesörü ve Tıp Etikçisi

Lester Frank Ward: Amerikalı bir botanikçi , paleontolog ve sosyolog (1841-1913)

Daha geriye gidersek;

William James: Amerikalı bir filozof, tarihçi ve psikolog (1842-1910)

John Dewey: Amerikalı filozof, psikolog ve eğitim reformcusu (1859-1952)

Niye bu çağdaş terim üzerinde durdum? Bu terim ve çerçevesinde dilimize çevrilmiş tek bir makale yok (ülkemizde bu konuda özgün bir eser üretecek felsefeci çıkmasını zaten beklemiyorum).

Sadece belki genç bir meraklıya, İngilizceye haki bir felsefeciye ilham olur diye yazdım. Bu terimi biliyordum, unutmuştum ama dün okuduğum bir kitapta denk gelince anımsadım.

John Dewey ve William James 'e ait eserler dilimize çevrildi, ancak onlarda bugün kullandığımız anlamda "Meliorism" çerçevesinde sadece izler bulursunuz. Max Roser'in makaleleri ülkemizde bilinmeli.

Meliorizm, birey ve toplum anlayışı olarak, çağdaş liberal demokrasinin ve insan haklarının temelinde yer alır ve liberalizmin temel bir bileşeni sayılabilir.

Yakın tarihimizdeki seçimlerde "Her şey daha güzel olacak" sloganı Meliorizm anlayışından üretilmedi elbette. Bu terim saf bir iyimserlik değil pasif bir iyimserlik de değil.

Ayrıca "Vah vah her şey bombok, daha da boktan olacak" diyen alaycı bir kötümserlikle mücadele etmek, onun anti-tezi olmak gibi de anlaşılmamalı.

Meliorizm hem aktif ve hatta militanca çaba içermeli hem de kendinden emin bir sosyal felsefe bir sosyal program olmalı.

Neyse benden bu kadar. Bu terim üzerinde kafa yorması gereken gençler var. Bu gençler benden daha eğitimli daha kaliteli...

Gerisini onlar düşünsün ve araştırsın... İnternette bu konuda epey İngilizce makale var