- "1924'te Ankara Fişek Fabrikası, Gölcük Tersanesi,
- 1925'te Şakir Zümre Silah Fabrikası, Eskişehir Hava Tamirhanesi, Adana Mensucat Dokuma,
- 1926'da Uşak Şeker Fabrikası, Alpullu Şeker Fabrikası, Kırıkkale Mühimmat Fabrikası, Çimento Fabrikası,
- 1927'de Bünyan Dokuma Fabrikası, Eskişehir Kiremit Fabrikası, Kırıkkale Mühimmat Fabrikası, Bursa Dokumacılık Fabrikası, Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi,
- 1928'de Kırıkkale Elektrik Santrali Ve Çelik Fabrikası, Ankara Çimento Fabrikası, Gaziantep Mensucat Fabrikası, Malatya Elektrik Santralı,
- 1929'da Ankara Havagazı Fabrikası, İstanbul Otomobil Montaj Fabrikası, Trabzon Hidroelektrik Santralı, Ayancık Kereste Fabrikası,
- 1930'da Kayaş Kapsül Fabrikası, Nuri Killigil Tabanca, Havan Ve Mühimmat Fabrikası,
- 1931'de Kırıkkale Elektrik Santralı ve Çelik Fabrikasının genişletilmesi.
- 1933'de Sümerbank, Devlet Hava Yolları, Petrol Arama ve İşletme İdaresi, Altın Arama ve İşletmr İdaresi,
- 1934'de Eskişehir Şeker fabrikası, Turhal Şeker Fabrikası, Konya Ereğli Bez Fabrikası, Bakırköy Bez Fabrikası, Bursa Süt Fabrikası, Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası, Keçiborlu Kükürt Fabrikası, Isparta Gülyağı Fabrikası, Zonguldak Antrasit Fabrikası(Temel Atma), Ankara, Konya, Eskişehir ve Sivas Buğday Siloları, Kayseri Bez Fabrikası(Temel Atma).Kayseri Bez Fabrikası,
- 1935'de Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası, Zonguldak Taşkömürü Fabrikası, Nazilli Basma Fabrikası(Temel Atma), Bursa Merinos Fabrikası(Temel Atma), Gemlik Suni İpek Fabrikası(Temel Atma), Etibank, MTA,
- 1936'da Ankara Çubuk Barajı, Nuri Demirağ Uçak Fabrikası, Barut, Tüfek Ve Top Fabrikası, Malatya Sigara Fabrikası, Bitlis Sigara Fabrikası, Elazığ Krom İşletmesi,
- 1937'de Karabük Demir Çelik Fabrikası(TemelAtma),Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği, Kozlu Kömür İşletmeleri, İzmit Kağıt Ve Karton Fabrikası,
- 1938'de Divriği Demir Ocakları, İzmir Klor Fabrikası(Temel Atma), Sivas Çimento Fabrikası(Temel Atma)."
Her biri gerçekten bir kaleydi...
Kurulduğu bölgenin ekonomisini ayağa kaldırdığı gibi; okulu, kreşi, tiyatrosu, müzik korosu, açtığı çeşitli kurslar, sağlık ocağı ve spor kulübüyle, eğitim ve kültürel yönden de geliştirip aydınlatan milli ve yerli istihdam kaleleri...
Bu fabrikaların olduğu şehirleri gidip gezin; oradaki insanların diğer şehirdekilere oranla sosyo-ekonomik yönden daha iyi durumda ve daha aydın kafada olduğunu fark edeceksiniz...
Ne yazık ki bu kalelerin çoğu, yıllar içinde "millilik" sadece söyleminde olan iktidarlar tarafından önce zarara sokuldu, sonra "bunlar ekonominin sırtında yük" denilip kapısına kilit vuruldu...
Paha biçilemez özellikteki devasa arazi ve binaları "özelleştirme" adı altında bedavadan hallice fiyatlara eşe-dosta verildi...
"Zarar eden kurumu özel sektör niye alıyor, salak mı bunlar?" diye düşünen olmadı...
Bilakis, bu el değiştirmeler sırasında hatırı sayılır komisyonlar paylaşıldı...
Ve bu kalelerin yerlerine "Biz"den müteahhitler tarafından apartmanlar dikilip oluşan rantlar da iç edildi...
Şimdi, üretmeden tüketmeye alıştırılmış hedefsiz insan yığınlarının mabedi olan AVM yapma modası var...
Vaktiyle "Her fabrika bir kaledir" diyen büyük lider, kendinden sonra olacakları görmüş olmalı ki, "Cebren ve hile ile aziz vatanın, bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir." demişti...
O'nun öldüğü günden beri, "gaflet ve dalâlet ve hatta hıyanet..."
Yol yaptı memlekete...
28.2.2018