Boğazdaki Beyaz Ruslar 1919-1929 | Prof. Svetlana Uturgauri Daha önce bir kitap paylaşımımda (Beyaz Ruslar - Esir Şehrin Misafirleri | Bülent Bakar) Ekim devrimi sonrasında, ülkemize gelen "Beyaz Rus" olarak bilinen mülteci akını hakkında bir kitap paylaşmıştım. Bu konuya epey taktım son günlerde. Bu kitabı uzun uzun anlatmayacağım, çünkü baskısı yok ve ben kitabı yayınevine giderek kıyı...
Bir tarafta ihtişamlı sarayları, tiyatroları, operaları ve kiliseleri, diğer yanda ülkenin üretimhanesi olan bir zamanların Çarlık Rusyası'nın başkenti Petrograd savaşın 3. yılında zamanlı bomba gibiydi.
Ekonomisi hala büyük çapta tarıma dayalı bu büyük ülkenin hiçbir kentininin nüfusunda proleteryanın oranı bu kadar yüksek değildi. Kent nüfusunun yaklaşık beşte biri, yaklaşık 390 bin işçi, ağırlıklı olarak Vıborg tarafında konumlanmış, bacalarından kara kara dumanlar tüten silah ve araba fabrikalarında çalışıyordu.
Kerensky Taaruzu'nun faciaya dönüşmesi zaten bir hayli zayıf konumda olan geçici hükümet, menşevik ve toplumcu devrimcilerin koalisyonunun itibarını daha da zedelemişti. Rusya'yı krizden çıkarmak için hiç bir stratejileri olmadığı daha da bariz belli olmuştu.
Eğer Lenin'in hükümete karşı hamle yapması için mükemmel bir zaman varsa o da Almanlar'ın gittikçe ilerlediği bu yaz gelmişti işte…
27 Ağustos'u 28.'ine bağlayan gece Kışlık Sarayı'nda kabinenin gece yarısı toplantısında Kerensky bakanların karşısına çıkarak o anda Genelkurmay Başkanı General Lawr Kornilow'un darbe yaptığını açıkladı.
Paniğe kapılan bakanlar korkarak görevlerinden istifa etti. Tek istifa etmeyen Kerensky'nin kendisiydi. Dolayısıyla fiilen Rusya'nın diktatörü olmuştu.
21 Ekim'de Trotzki kışlalara 'Askeri Devrim Komitesi'nin komiserlerini kışlalara göndermeye başlamıştı. Ne Trotzki'yi, ne de komiserleri kimse engellemiyordu. Böylece arda arda kışlalar üzerine hakimiyet kurarak şehrin askeri gücüne sahip olmuşlardı.
Askerler bu duruma dünden razılardı. Savaştan nefret ediyorlardı, geçici hükümetten nefret ediyorlardı ve belki de en önemlisi; Kerensky'den nefret ediyorlardı.
Bolşevikler gücü ele alır almaz her türlü muhalif düşünceyi yok etmeye başlamışlardı.
Lenin en önemli, en korkunç şeyleri bile en can sıkıcı isimler arkasında saklamayı çok iyi başarmasını biliyordu. Onun için 7 aralıkta kurduğu kuruma 'Bütün Rusya'nın Karşı Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu'nu adını vermişti. Bu kurum daha sonra kısaltma ismi 'Çeka' altında dünya çapında terör,, vahşet ve korku rejiminin özleşdiği isim olarak tanınacaktı.
Kışlık Sarayında geçici hükümetin bakanları Malahit Salonunda toplantıya çağırılmışlardı. Bir çoğu Kerensky'nin kaçtığını ancak o zaman öğreneceklerdi.
Salona çaresizlik hakim olmuştu.
Ne yapacaklardı?
Kimse sarayın mimarisi hakkında iyi bilgiye sahip değildi.
En iyisi nerede saklanılması gerekiyordu?
Devrimciler tarafından fark edilmeden saraydan çıkma imkanı var mıydı?
Çıkamazlarsa ne olacaktı?
Gregoryen takvimine göre 8 Kasım, Jülyen takvimine göre 26 Ekim sabahı saat 3 civarı Rusya'nın Şubat Devrimi'nden sonra kurulmuş olan yönetim sistemi fiilen sona ermişti.
Bu kapsamda ne kadar ihtilal veya devrimden bahsetmenin doğru olup olmadığı hala tartışılır. Zira şubat devriminden sonra anayasa oluşturucu bir toplantı gerçekleşmemişti. Çar'ı devirenlerin arasında bulunan bir kesim, Çar'ı beraber devirdiklerini tekrar devirdi. Yani devrim veya ihtilalin bir kaç çocuğu devrimin diğer çocuklarını yemişti.
Böylece henüz 7 ay evvelinde sürgünde olan Lenin ülkenin yeni güçlü hükümdarı olmayı başarmıştı.
Kerensky yorulmuştu. Hemi de çok yorulmuştu. Her ne kadar sinirle herkese 'hükümet isyanı bastıracak' diye garanti versede aslında Neva Nehri'ndeki köprüler üzerine hakimiyetini tamamen kaybetmek üzerindeydi.
Gerçi köprüler hükümetin yanında kalan askerler tarafından kontrol altına alınmışlardı ama askerlerin köprüleri ele geçirip yukarı çekmeleri halkta Trotzki tarafından yayılan 'karşı devrim başlıyor' propagandasını daha da inandırıcı kılmıştı. Silahlı ama Askeri Devrim Konseyi'nin emrinde olmayan bir gönüllü grubu Liteyni Köprüsüne konumlanmış askeri okul öğrencilerini köprüden geri çekilmeye zorlamayı başarmışlardı.
